Á síðustu tíu árum hafa ráðstöfunartekjur allra aukist á föstu verðlagi eftir skatt- og bótagreiðslur og hlutfallslega meira hjá tekjulægstu hópunum. Þetta kom m.a. fram í erindi Ásdísar Kristjánsdóttur, forstöðumanns efnahagssviðs SA, á árlegum Skattadegi Deloitte, Viðskiptaráðs og Samtaka atvinnulífsins.

Réttilega hefur verið bent á að skattbyrði lægstu launa hefur aukist á undanförnum árum en þá má ekki undanskilja miklar launahækkanir á sama tíma sem hafa aukið ráðstöfunartekjurnar. Útborguð lágmarkslaun eftir skatt og bótagreiðslur hafa t.d. aukist 17% umfram aukna skattbyrði frá árinu 2008.

Það getur gefið villandi mynd að  horfa aðeins til þróunar á skattbyrði. Til að svara þeirri spurningu hvort heimili eru betur sett í dag en áður þarf að taka tillit til tekjuþróunar á sama tíma.

Á undanförnum árum hefur aukin áhersla verið á að hækka lægstu laun sérstaklega og því hefur skattbyrði þeirra aukist. Tillögur hafa komið fram um skattleysi lágmarkslauna en slík aðgerð myndi að öðru óbreyttu kosta ríkissjóð 149 milljarða króna eða sem nemur 83% af heildartekjum ríkissjóðs af tekjuskatti einstaklinga. Ljóst er að ef slíkar tillögur myndu fram ganga þá myndi skattbyrði annarra aukast verulega.

Ásdís fjallaði einnig um hvernig skattbyrði dreifist milli mismunandi tekjutíunda. Tuttugu prósent þeirra sem hafa hæstu tekjurnar á Íslandi greiða í dag til ríkisins 72% af hreinum heildargreiðslum tekjuskatts einstaklinga að teknu tilliti til vaxta og barnabóta. Lægstu fimm tekjutíundir eða helmingur framteljenda stendur undir tæplega 1% af greiddum tekjuskatti til ríkisins og 30% þeirra sem lægstar hafa tekjurnar fá  meira greitt úr ríkissjóði í formi bóta en sem nemur staðgreiðslu tekna.

Sjá nánar:

Kynning Ásdísar: Úr vasa heimila (PDF)