Lesa umfjöllun á íslensku

Konfederacja Pracodawców Islandzkich

Propozycja w sprawie układu zbiorowego pracy złożona przez Konfederację Pracodawców Islandzkich (SA) związkowi zawodowemu Efling

Przedłożono podczas negocjacji 4 stycznia 2023 r.

Konfederacja Pracodawców Islandzkich (SA) przedłożyła związkowi zawodowemu Efling propozycję zawarcia układu zbiorowego o takiej samej treści jak zatwierdzony przez 18 z 19 związków członkowskich konfederacji związków zawodowych SGS.

SA jest otwarta na negocjacje z Eflingiem w sprawie dostosowania układu SGS oraz jego głównych założeń, zachowując założone ramy finansowe. SA zaproponował członkom związków zawodowych Efling układ zbiorowy, który miał obowiązywać z datą wsteczną, tj. od 1 listopada 2022 r. Warunkiem było podpisanie nowego układu zbiorowego w ciągu tygodnia, tj. nie później niż do 11 stycznia 2023 r.

SA podpisał układy zbiorowe pracy z pracownikami branży budowlanej, pracownikami zatrudnionymi w handlu oraz rzemieślnikami w całym kraju. W ten sposób osiągnięto porozumienie z około 80 tysiącami osób – większością całego rynku pracy. Takie układy zbiorowe mają charakter strategiczny i dlatego stanowią podstawę wszystkich układów zbiorowych w tej turze negocjacji, zarówno na powszechnym rynku pracy, jak i w sektorze publicznym.

Przesłanki

Osiemnaście stowarzyszeń członkowskich federacji związków zawodowych Starfsgreinasambands Íslands zatwierdziło już nowy układ zbiorowy. Na liście osób uprawnionych do głosowania znajdowało się 24 550 osób, a 85% oddanych przez nich głosów było za przyjęciem układu zbiorowego. Od 1 listopada 2022 r. średni wzrost stawki godzinowej w ramach układu zbiorowego SGS wynosi 11,2%. Bank Centralny Islandii spodziewa się 5% wzrostu wskaźnika cen konsumpcyjnych w tym okresie. Podwyżka powinna zatem zapewnić znaczny wzrost siły nabywczej pracowników.

Stawki zgodnie z układem zbiorowym ze związkiem zawodowym Efling wzrosły już o 35 000 kor. w 2022 r. Najniższa stawka dla pracowników Eflingu wzrosła w 2022 roku o 10,7%, a średnia stawka o 10,3%. W związku z tym stawki w 2022 r. wzrosły powyżej poziomu inflacji. Stawki płacowe według układu z SGS wzrosną 1 stycznia, 1 kwietnia oraz 1 listopada 2022 r. Najniższa stawka płacowa w SGS wzrosła w 2022 r. o 70 500 kor., a średnia o 78.000. Odpowiada to wzrostowi stawek o 21-24,5% w ciągu jednego roku. Po tych podwyżkach stawki pracowników zrzeszonych w SGS za pracę w godzinach dziennych będą o około 900 tys. kor. wyższe w 2023 roku niż były w 2021 roku. Średnie wynagrodzenie całkowite, w tym dodatek zmianowy i stawka za godziny nadliczbowe wzrosną jeszcze bardziej.

Co oferta złożona przez SA oznacza dla pracowników zrzeszonych w związku zawodowym Efling?

Związek zawodowy Efling ogłosił 10 stycznia 2023 r., że negocjacje z SA nie przyniosły rezultatów i związek przygotowuje akcję strajkową. Wcześniej SA zaproponowała Eflingowi porozumienie na takich samych zasadach, na jakich zawarto w grudniu ubiegłego roku porozumienie z innymi związkami, które reprezentują większość pracowników na powszechnym rynku pracy. Warunkiem wejścia w życie układu zbiorowego z mocą wsteczną (od 1 listopada 2022 r.) było zakończenie negocjacji nie później niż do 11 stycznia 2023 r. Efling odrzucił przedłożona propozycję.

Co zawiera oferta SA i co oznacza dla pracowników zrzeszonych w Eflingu, że układ nie będzie obowiązywał z mocą wsteczną? W celu odpowiedzi na te pytania SA obliczyła kilka przykładów dla różnych grup płacowych. Obliczenia oparte są na układzie zawartym między SA i SGS (z wyłączeniem Eflingu), który obowiązuje od 1 listopada 2022 r. do 31 stycznia 2024 r.

Pracownicy otrzymujący wynagrodzenie według stawek w tabelach wynagrodzeń.

Łącznie ok. połowa pracowników zrzeszonych SGS otrzymuje wynagrodzenie według stawek płacowych.

Korzyści z obowiązywania układu zbiorowego z mocą wsteczną:

17 grupa płacowa — kierowcy autobusów

Biorąc pod uwagę utratę 3 miesięcy obowiązywania układu z mocą wsteczną, przy założeniu, że pracownik posiada od 1 roku do 3 lat doświadczenia zawodowego, oraz otrzymuje 44% dodatków do wynagrodzenia podstawowego za pracę w niestandardowych godzinach, godzinach nadliczbowych i innych.

Układ zwiększa regularne wynagrodzenie całkowite z 570 812 kor . do 630 689 kor. miesięcznie . W ciągu 15 miesięcy daje to łącznie wzrost dochodów o 898 153 kor. Natomiast, jeżeli układ zbiorowy nie będzie obowiązywał z mocą wsteczną dochód pracownika zmniejszy się 179 631 kor., więc wzrost wynagrodzenia wyniesie tylko 718 522 kor.

---

5 grupa płacowa — pracownicy restauracji i hoteli

Biorąc pod uwagę utratę 3 miesięcy obowiązywania układu z mocą wsteczną, przy założeniu, że pracownik posiada od 1 roku do 3 lat doświadczenia zawodowego, otrzymuje 44% dodatków do wynagrodzenia podstawowego za pracę w niestandardowych godzinach, godzinach nadliczbowych i innych.

Układ zwiększa regularne wynagrodzenie całkowite z 534 082 kor . do 588 404 kor. miesięcznie . W ciągu 15 miesięcy daje to łącznie wzrost dochodów o 814 831 kor. Natomiast, jeżeli układ zbiorowy nie będzie obowiązywał z mocą wsteczną dochód pracownika zmniejszy się 162 966 kor., więc wzrost wynagrodzenia wyniesie tylko 651 865 kor.

---

Inni pracownicy (pobierający wynagrodzenie wyższe niż pracownicy otrzymujący wynagrodzenie według stawek płacowych)

Biorąc pod uwagę utratę 3 miesięcy obowiązywania układu z mocą wsteczną, przy założeniu, że pracownik posiada od 1 roku do 3 lat doświadczenia zawodowego, otrzymuje 44% dodatków do wynagrodzenia podstawowego za pracę w niestandardowych godzinach, godzinach nadliczbowych i innych.

Układ zwiększa regularne wynagrodzenie całkowite z 728 446 kor . do 775 966 kor. miesięcznie . W ciągu 15 miesięcy daje to łącznie wzrost dochodów o 712 800 kor. Natomiast, jeżeli układ zbiorowy nie będzie obowiązywał z mocą wsteczną dochód pracownika zmniejszy się 142 560 kor., więc wzrost wynagrodzenia wyniesie tylko 570 240 kor.

---

Grupy płacowe konfederacji związków zawodowych (SGS)

W układach zbiorowych między SGS i SA określono, że niektóre stanowiska pracy otrzymają minimalną stawkę zgodnie z grupami płacowymi w tabeli płac. Należy zauważyć, że często pracownicy otrzymują wyższe stawki niż wynikające z tabeli płac zawartych w układach zbiorowych.

Co porozumienie między SA i SGS oznacza dla siły nabywczej wynagrodzeń?

Celem zawartych niedawno układów zbiorowych między SA i SGS była ochrona siły nabywczej wynagrodzeń a tym samym zbudowanie pomostu do nowej długoterminowej umowy po upływie 15 miesięcy. Kontynuując założenia zawartego wcześniej porozumienia, którego celem było wprowadzenie wynagrodzeń umożliwiających utrzymanie, szczególny nacisk podczas tworzenia układu zbiorowego położono na wzrost wynagrodzeń płatnych według stawek płacowych oraz znaczny wzrost siły nabywczej wynagrodzeń w krótkim okresie.

Od czasu przyjęcia porozumienia dotyczącego płacy umożliwiającej utrzymanie, 12-miesięczny wzrost stawek SGS zawsze przekraczał 12-miesięczny poziom inflacji, w związku z czym siła nabywcza wynagrodzeń stale rosła. Porozumienie zaowocowało wzrostem siły nabywczej pracowników o 4% w skali roku, czyli łącznie o 14%, porównując do 7% ogólnego wzrostu siły nabywczej wynagrodzenia na całym rynku pracy. Zakłada się, że nowy układ zbiorowy przyniesie podobny lub większy wzrost siły nabywczej wynagrodzenia płatnikom składek, co widać na poniższej grafice. Dla porównania wzrost jest podany w skali roku, ale jeśli prognozy się sprawdzą, to wzrost siły nabywczej w całym okresie obowiązywania układu wyniesie od 4% do 8%. Wzrost siły nabywczej wynagrodzeń jest pewny, pomimo tego, że siła nabywcza u naszych partnerów handlowych prawie zawsze spada, a perspektywy dla globalnej gospodarki są bardzo pesymistyczne. Nikt nie zamierza ukrywać, że sytuacja w związku z inflacją jest niepewna, jednak poziom inflacji musiałby osiągnąć poziom o wiele wyższy, niż jest prognozowany, aby cel, jakim jest ochrona siły nabywczej, nie powiódł się. W tym kontekście należy pamiętać, że do wygaśnięcia układów zbiorowych pozostało jedynie 13 miesięcy.

Dostosowanie do wymagań związku zawodowego Efling 

SA jest gotowa omówić dostosowanie układu zbiorowego zawartego przez SGS oraz jego głównych założeń do sytuacji pracowników zrzeszonych w związkach zawodowych Efling, przy zachowaniu określonych ram finansowych. SA nie widzi jednak żadnych uzasadnionych podstaw do wypłacania dodatku specjalnego pracownikom obszaru stołecznego oraz obszarów Kjósarhreppur, Hveragerði, Ölfus i Grímsnes- og Grafningshreppur, zaproponowanego przez związek zawodowy Efling.

Efling uznał, że nacisk, który w układzie zbiorowym SGS, został położony na to, żeby pracownicy z doświadczeniem zawodowym otrzymywali dodatkowe podwyżki w stosunku do osób rozpoczynających pracę poprzez wprowadzenie zmian w tabelach wynagrodzeń, nie jest korzystny dla pracowników zrzeszonych w Eflingu. SA jest gotowa do dalszego omawiania szczególnej sytuacji pracowników zrzeszonych w związkach zawodowych Efling, zachowując jednak określone ramy finansowe oraz główne założenia układu zawartego przez SGS.